İnfina Blog

Tüm Yönleriyle Uzaktan Müşteri Edinimi

Tüm Yönleriyle Uzaktan Müşteri Edinimi (Digital Onboarding)

Kanun değişikliği ile bankaların, aracı kurumların ve portföy yönetim şirketlerinin müşterileri ile elektronik haberleşme yöntemleri kullanarak uzaktan sözleşme imzalayabilmelerinin önü açıldı.

Finans sektörü tarafından uzun süredir beklenen ve sektörün daha geniş kitlelere, dijital yollarla ulaşmasını sağlayacak olan kanun değişiklikleri nihayet tamamlandı. 26 Haziran 2020 Tarihli ve 31167 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan kanun değişikliğinden sonra, özetle bankaların, aracı kurumların ve portföy yönetim şirketlerinin müşterileri ile elektronik haberleşme yöntemleri kullanarak uzaktan sözleşme imzalayabilmelerinin önü açıldı. Diğer bir deyişle yüz yüze gelmeden ve sözleşmelerine ıslak imza almadan hesap açılışı yapılabilecek.

Bu dijitalleşme sürecinin tamamlayıcısı olarak, aynı kanun değişikliğinde aracı kurum ve portföy yönetim şirketlerine de Kimlik Paylaşım Sistemi aracılığıyla, müşterilerinin kimlik ve adres bilgilerini kaynağından doğrulayabilmelerine imkan sağlanıyor.

Elbette sadece Resmi Gazete’de yayınlanan kanun değişikliği yeterli değil. Zaten kanun değişikliği maddesinde, bu dijital sürecin tüm adımlarına ilişkin usul ve esasların Kurul tarafından belirleneceğine dair ibare bulunuyor. Şu anda BDDK, SPK, TCMB ve MASAK bu konu üzerinde yoğun olarak çalışıyor. Bu çalışmalar sırasında da TSPB’de yer alan meslek komitelerinden de sektör görüşlerini alarak değerlendirmeler yapıyorlar. Usul ve esasların açıklanması ve uygulamaların hayata geçmesi tahminen yeni yılı bulacak gibi görünüyor.

Bankalar, aracı kurumlar ve portföy yönetim şirketleri de bu süreçte, kurul düzenlemelerini beklerken boş durmuyor elbette. Bu dijital süreçlerdeki olası teknolojik çözümleri hızlı bir şekilde değerlendiriyorlar. Çünkü sektörde rekabet üst seviyede ve bu teknolojileri en hızlı şekilde rafına koyan kurumlar yeni müşteri kazanımında bir adım önde olacaklar.

Olası Teknolojik Çözümler Neler?

Bu noktada yurtdışı örnekleri de dikkate alarak, uzaktan müşteri ediniminde rol oynaması muhtemel teknolojik çözümleri aşağıdaki gibi özetlemek istiyorum:

  1. Mobil İmza: Cep telefonu ve 128K 4G LTE Sim kartı kullanılarak 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu ve ilgili yasal mevzuata uygun olarak ıslak imza niteliğinde güvenli bir biçimde elektronik imza işlemi yapılmasına imkân sağlayan uygulamadır. Mobil elektronik imza Turkcell, Vodafone veya Türk Telekom tarafından sunulan bir hizmettir. Mobil imza edinimi sürecinde yüz yüze gelinerek “müşteri tanıma kuralı” tamamlanır. Bu hizmeti almak isteyen kişiler her ay 4,85 TL - 8 TL arasında ödeme yaparlar. Ayrıca yeni SİM kartı için de ödeme potansiyeli bulunmaktadır. Hali hazırda e-devlet ve bankacılık işlemlerinde aktif olarak kullanılan mobil imzanın 2019 yıl sonu itibariyle 618 Bin civarında kullanıcısı mevcuttur.
  2. Elektronik İmza: Elektronik imza, elektronik ortamda bulunan bir belgeye eklenerek imzalayanın kim olduğunu belirlemeye yarayan veridir. 5070 Sayılı Kanun uyarınca e-imza, elle atılan imza ile eşdeğerdedir. E-imza sertifikası dağıtmaya yetkilendirilmiş kuruluşlar tarafından dağıtılan sertifikalar kullanılarak imzalama işlemi yapılır. Elektronik imzanız bir akıllı kart üzerinde size ulaştırılmaktadır. İmza kartınızı standart bir akıllı kart okuyucusuna takarak sisteme giriş yapılabilmektedir. Elektronik imza edinimi sürecinde yüz yüze gelinerek “müşteri tanıma kuralı” tamamlanır. Bu hizmeti almak isteyen kişiler her yıl 180 TL- 200 TL arasında ödeme yaparlar. Bu hizmeti kullanmak için bir masaüstü veya dizüstü bilgisayara ve uygun aparata ihtiyaç vardır. Hali hazırda kamuda ve sermaye piyasası iş süreçlerinde (MKK, KAP vb.) yoğun olarak kullanılan elektronik imzanın 2019 yılı sonu itibariyle 4 milyona yakın kullanıcısı mevcuttur.
  3. Biyometrik Veri Doğrulama: Kullanıcının mobil uygulamaya gireceği birkaç basit bilgiden sonrakarşısına çıkan yönlendirmelerle kimliğinin fotoğrafını, kendi fotoğraf ve videosunu çekerek biyometrik verilerini yüklediği, uçtan uca dijital bir çözümdür. Basitçe anlattığım bu süreçte kimlikteki bilgilerin OCR veya NFC yöntemleri ile okunması, kimliğin boyut ve hologram bilgileri ile gerçekliğinin kontrolü, kimlikteki fotoğrafla uygulamayı kullanan kişinin aynı kişi olup olmadığının kontrolü, video kaydı sırasında uygulamayı kullanan kişiye rastgele yapılan yönlendirmelere göre (göz kırpmak vb.) videodaki canlılık kontrolü, kişinin Kimlik Paylaşım Sistemi’nden kimlik ve adres verilerinin alınması, Kara Para Aklama Listeleri kontrolü, Biyometrik İmza örneğinin alınması, sözleşme onayları ile uygunluk/ yerindelik testlerinin alınması ve kurumun kullandığı sisteme tüm bu verilerin aktarılması adımları da bulunuyor. Avrupa ve Amerika için bu uygulamanın iki güzel örneğine www.n26.com ve www.monzo.com adreslerinden ulaşabilirsiniz.
  4. Video Görüşme: Yukarıda saydığım teknolojik çözümler içinde Mobil İmza ve E-İmza tek başına yeterli olmayacaktır. Ekran karşısındaki kişinin, o imzaya sahip kişi olup olmadığının ispatı gerekecektir. Biyometrik veri doğrulamasında da her ne kadar uygulama yetersiz ışık ve gürültülü ortamı kontrol etse de, anlık oluşabilecek problemlerden dolayı video canlılık doğrulaması tam olarak yapılamayabilir. Hatta bu teknolojiye uyum sağlayamayacak müşteri kitlesini daha sürecin en başından yönlendirerek iyi bir deneyim sunulabilir. Bu durumda da kullanıcı ile kurumun müşteri temsilcisinin canlı video görüşmesini sağlayan teknolojiler devreye girecektir.

Değerlendirme

Düzenleyici kurumların, özellikle MASAK’ın hassasiyetlerini de dikkate alarak bu teknolojilerin hepsi veya bir kısmını, ya da birbiri ile iç içe kullanımını devreye alacağını öngörüyorum. Sektörü dinlediğim kadarıyla, mevcut Mobil İmza ve Elektronik İmza kullanıcılarının sayılarının az olması ve kullanıcıların cebinden çıkacak para, bu iki teknolojinin handikabı olarak değerlendiriliyor. Yine de hazır bir teknoloji olduğu için alternatif olarak değerlendirilebilir. Biyometrik Veri Doğrulama ise kullanıcı açısından maliyetsiz olması ve sadece akıllı telefonların yeterli olması sebebiyle daha çok tercih sebebi olacak gibi görünüyor. Video Görüşme ise, özellikle yapılacak sözleşmelerde ispat gücü ve kullanıcı deneyimi açısından uzaktan müşteri edinimi süreçlerinin önemli bir parçası olacaktır.

Bu teknolojilerin kullanımında bankaları ayrı bir yere koymak gerekiyor. Özellikle ülkemizde bankacılığın dijitalleşmesi anlamında büyük yatırımlar yapılıyor. Bankaların bu anlamda kaynak ayırma gücü oldukça yüksek. Mobil bankacılık kullanımındaki artış da bu yatırımların karşılık bulduğunu gösteriyor. Uzaktan müşteri edinimi konusuna da hızlıca adapte olacaklardır.

Aracı kurumlar tarafında bu yatırım ve uygulamalar görece daha az seviyede bulunuyor. Portföy yönetim şirketleri ise verdikleri özel hizmet sebebiyle bu iki kuruma göre daha küçük yapıdalar diyebiliriz.

Bu noktada “Robo Danışmanlık” konusuna da değinmek istiyorum. Hem aracı kurumlar hem de portföy yönetim şirketleri, “Yatırım Danışmanlığı” ve “Portföy Yönetimi” yetkilerini, yapay zeka ve makine öğrenmesi destekli “Robo Danışmanlık” uygulamaları ile birleştirdiklerinde, on binlerce müşteriye aynı anda “kişiye özel” varlık yönetimi hizmeti verebiliyorlar. Varlık yönetimini, aynı zamanda tasarrufu teşvik eden “hedef odaklı” yaklaşımlarla, ek insan kaynağına ihtiyaç duymadan, uçtan uca dijital çözümlerle yönetebiliyorlar. Regülasyon tarafından da kontrollü olarak desteklenen “robo danışmanlık”, özellikle “uzaktan müşteri edinimi” ile birlikte daha da önem kazanacaktır. Yeni kazanılan müşterinin doğru yatırım araçlarına yönlendirilmesi, bu hizmeti sunarken de en az eforu gösterecek şekilde bir iş modeli kurgulanması mümkündür.

Bu perspektiften bakıldığında aracı kurum ve portföy yönetim şirketlerinin uçtan uca dijitalleşmede ve rekabette bir adım önde olmak için bu konulardaki yatırımlarını artıracağını öngörüyoruz.

İnfina Yazılım A.Ş. olarak yukarıda saydığımız mobil imza, elektronik imza, biyometrik veri doğrulama, videolu görüşme ile uzaktan müşteri edinimi süreçlerinin tamamını, ilgili kurumların kullandıkları sistemlere entegre olacak şekilde sağlıyoruz. Kazanılan yeni müşteriyi de İnfina Yazılım A.Ş.’nin Spin-off’u olarak iki senedir yapay zeka ve makine öğrenmesi destekli dijital varlık yönetimi uygulamaları geliştiren Öneriver Robo Danışmanlık ile kişinin risk profiline uygun yatırım araçlarına yönlendiriyoruz. Detaylı bilgi için www.infina.com.tr ve kurumsal.oneriver.co adreslerini ziyaret edebilir ve bizimle irtibata geçebilirsiniz.

25. yılımızı büyük bir onur ve gururla kutlarken, sermaye piyasalarının gelişimine katkı sağlamak için değişimin daima hem içinde hem de öncüsü olmaya devam edeceğiz.

İskender Ada
İnfina Yazılım A.Ş.
Satış, Pazarlama ve İş Geliştirme Genel Müdür Yardımcısı